خواب بعد از ورزش کاملاً به میزان سطح انرژی بدن شما بستگی دارد. اصولاً فعالیت‌های بدنی و ورزشی ضربان قلب و انرژی را افزایش می‌دهند؛ همچنین با افزایش جریان خون در بدن، باعث بالا رفتن هوشیاری و حس سر زندگی در فرد می‌شوند. خوابیدن بعد از تمرین یک واکنش طبیعی بدن بوده که دلیل آن انقباض عضلات در حین تمرین است. خوابیدن بعد از ورزش هم دارای مزایا و هم دارای معایب است که در ادامه در هوش سلامت آنها را بررسی می‌کنیم.
دلیل خواب بعد از ورزش
در حالت کلی فعالیت‌های ورزشی و بدنی در ایجاد حس سرزندگی و افزایش انرژی بدن تأثیر مثبتی دارند. دلیل خواب بعد از ورزش که برای یک‌سری از افراد ایجاد می‌شود، کاهش آدنوزین‌تری‌فسفات (ATP) است. هنگام ورزش انقباضات شدید ماهیچه صورت می‌گیرد که برای ایجاد این انقباضات، ماهیچه‌ها از آدنوزین‌تری‌فسفات استفاده می‌کنند. با کاهش میزان ATP و ادامه ورزش، فرد احساس خستگی کرده و عملکرد عضلاتش کاهش پیدا می‌کند. در حین تمرین، سیستم عصبی مرکزی برای فعال‌کردن ماهیچه‌ها سیگنال‌هایی را به مغز ارسال می‌کند که طولانی‌شدن زمان ورزش باعث ارسال کمتر سیگنال می‌شود. فراموش نکنید که تأمین انرژی سلول‌های بدن بر عهده آدنوزین‌تری‌فسفات است.
یکی دیگر از دلایل مهم بودن خواب پس از ورزش، افزایش سروتونین و دوپامین بعد از فعالیت ورزشی است. این افزایش ظرفیت، سیستم عصبی مرکزی را برای ارسال سیگنال و فعال‌کردن عضلات کاهش می‌دهد و باعث خستگی می‌شود. نتیجه این مکانیسم به وجود آمدن حس خستگی و خوابیدن بعد از ورزش است.
سطح انرژی بدن بعد از ورزش
سطح انرژی بدن بعد از ورزش و انجام فعالیت‌های ورزشی در فرد متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل عبارت‌اند از:
- نوع ورزش و فعالیت ورزشی انجام شده
- نوع رژیم غذایی
- میزان ساعت خواب شب قبل از تمرین
- سطح فیتنس بدن فرد
- میزان هیدراسیون بدن
- واردکردن فشار بیش از اندازه
- داشتن عارضه سلامتی یا بیماری
- فرکانس، شدت و میزان تمرین
مزایای خوابیدن بعد از تمرین
باتوجه‌به دلایل گفته در بالا احساس خواب‌آلودگی و خوابیدن بعد از ورزش طبیعی است. اما لازم است به این نکته اشاره کنیم که، خواب بعد از ورزش هم مفید است و هم معایبی دارد. مزایای خوابیدن بعد از تمرین عبارت‌اند از:
۱. کم شدن خستگی بدنی و فیزیکی
خواب‌آلودگی و احساس نیاز به خوابیدن بعد از فعالیت‌های ورزشی به دلیل خستگی عضلات است. چرت یا خواب پس از ورزش باعث ریکاوری عضلات و در نهایت متعادل شدن سطح انرژی بدن و سرحال شدن فرد می‌شود.
۲. ریکاوری شدن عضلات
از مزایای خوب خواب بعد از فعالیت‌های ورزشی ریکاوری شدن عضلات است. در زمان خواب با ترشح هورمون رشد توسط غده هیپوفیز مغز، بافت عضلات ترمیم می‌شوند. هورمون رشد از حیاتی‌ترین نیازهای عضله برای انجام فعالیت‌های بدنی و بهبود عملکرد ورزشی است.
۳. افزایش میزان هوشیاری ذهن و کاهش اثرات کم خوابی
یکی از مزایا و تأثیرات مفید چرت بعد از ورزش تقویت انرژی ذهنی فرد است. همچنین کمک می‌کند تا احساس خستگی در شما کمتر شود. با بالابردن سطح انرژی سلول‌ها و تقویت سیستم ایمنی، اثرات کم‌خوابی را کاهش و عملکرد بدنی و ورزشی را افزایش می‌دهد.
فعالیت ورزشی؛ معایب خواب بعد از ورزش
باتوجه‌به تأثیرات مثبت خواب در عضله‌سازی و اهمیت ریکاوری شدن عضلات، باید به تایم استراحت و خواب اهمیت داده شود. خواب بعد از فعالیت‌های بدنی در کنار مزایای ذکر شده، معایبی دارد که عبارت‌اند از:
۱. کاهش کیفیت خواب
هورمون اندورفین و دمای بدن با ورزش‌کردن بالا می‌رود و این موضوع باعث بیدارنگه‌داشتن مغز و بدن فرد می‌شود. چرت‌زدن یا خواب بعد از ورزش با این شرایط کیفیت چندانی ندارد و بیشتر شما را بی‌حال می‌کند. بسته به شرایط بدنی، هر فرد باید ببیند آیا خوابیدن پس از تمرین برایش مناسب است یا خیر.
۲. بی حالی و خواب آلوده‌تر شدن
اگر بعد از فعالیت‌های بدنی و ورزش چرت طولانی داشته باشید، به حالت خواب عمیق می‌روید. این موضوع سبب می‌شود تا بعد از بیدارشدن به دلیل ایجاد حالت اینرسی در بدن تا ۳۰ دقیقه احساس خواب‌آلودگی و کسلی داشته باشید.
۳. ایجاد اختلال در خواب شبانه
یکی از معایب خواب پس از ورزش به‌هم‌ریختن خواب شبانه است. خوابیدن بعد از ورزش باعث می‌شود شب دیرتر به خواب بروید و تایم استراحت مفید شما کمتر شود.
نکات مهم خواب بعد از ورزش
بهترین زمان برای خوابیدن بعد از ورزش‌کردن ۲۰ دقیقه است. با بیشترشدن تایم استراحت، بدن به خواب عمیق رفته و با اینرسی خواب بیدار می‌شوید. در صورتی که بعد از ورزش‌کردن احساس خستگی می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم به‌جای چرت‌زدن، شب زودتر بخوابید. نکات مهم خواب بعد از ورزش عبارت‌اند از:
- در ساعات پایانی روز بعد از ورزش چرت نزنید، بهترین زمان بین ساعت ۱ تا ۳ بعدازظهر است.
- خواب شبانه را اولویت خود بگذارید.
- برای بالابردن کیفیت خواب بعد از تمرین‌کردن اتاق را تاریک کنید یا چشم‌بند ببندید.
- برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن حتماً قبل از چرت‌زدن آب بنوشید.
- قبل از چرت‌زدن وپس از پایان ورزش، حتما حرکات کششی انجام دهید تا بعد از بیدارشدن گرفتگی عضلات نداشته باشید.
جمع‌بندی
با رعایت نکات گفته شده در بالا می‌توان گفت خواب بعد از ورزش برای رفع خستگی و ریکاوری شدن بدن مناسب است. برای تأثیرگذاری مثبت باید زمان خواب بعد از فعالیت ورزشی نهایتاً ۲۰ دقیقه باشد، تا علاوه بر اینکه احساس خستگی نمی‌کنید؛ عضلات ریکاوری شوند و سطح انرژی بدن بالا برود. اگر میل شدید به خوابیدن بعد از تمرین دارید توصیه می‌کنیم با یک پزشک مشورت کنید.
